Sanal gerçeklik (Virtual reality, VR) teknolojisi kullanılarak verilen eğitimlerin daha etkili ve
verimli olduğu açıklandı. Kocaeli Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre VR teknolojisi
kullanılarak verilen eğitimler katılımcılar için daha verimli, etkili ve akılda kalıcı oluyor.
Ayrıca bu teknoloji, gerçekçi bir ortam sunuyor ve daha iyi bir deneyim sağlıyor.
Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilişim Sistemleri Mühendisliği Programı
yüksek lisans öğrencisi Ahmet Han Furkan Kahveci ve Teknoloji Fakültesi öğretim üyesi Dr.
Öğr. Üyesi Adnan Sondaş’ın, VR teknolojileri kullanılarak verilen eğitimlerin etkilerine dair
yaptığı araştırmada bu teknoloji ile verilen eğitimlerin klasik eğitimlerden çok daha etkili
olduğu ortaya çıktı.
VR teknolojisi kullanılarak verilen eğitimler daha verimli
Araştırmacılar, inceledikleri çalışmalardan yola çıkarak hazırladıkları “Eğitimde Sanal
Gerçeklik Teknolojisine Genel Bakış” adlı araştırmada, VR teknolojisi kullanılarak verilen
eğitimlerin daha verimli, etkili ve akılda kalıcı olduğunu açıkladı. İlerleyen zamanlarda
eğitimlerde VR teknolojisin daha çok tercih edileceğini kaydeden araştırmacılar bu nedenle
eğitim simülasyonlarının kolay kavranabilir bir şekilde daha çok geliştirilmesi gerektiğini
belirtti. Araştırmacılara göre, karmaşık olan ve güvenlik gerektiren eğitimler için bu
teknolojiden mutlaka faydalanılması gerekiyor.
Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan makalede, sanal gerçeklik ile ilgili
literatür taramasında tespit edilen 10 çalışmanın sonuçları irdelendi. İncelenen araştırmaların
çoğunun VR teknolojisi kullanmaya olumlu baktığı belirtildi. Sanal gerçeklik ile eğitime
katılan kişilerin bu eğitimlerden memnuniyet duyduğu, bu eğitimlerin akılda kalıcı, ilgi çekici
ve ön bilgi sağlayıcı olduğu kaydedildi. Bu durum, sanal gerçekliğin eğitim alanında daha
fazla kullanılması gerekliliğini ortaya koyuyor.
Kahveci ve Sondaş, sanal gerçeklik alanında verilecek eğitimler için eğitimcilerin uygulama
becerilerinin iyileştirilmesi gerektiğini, eğitmenlerin kurumsal destek almasının sanal
gerçeklik eğitimlerinin çoğalmasına katkı sağlayabileceğini belirtti.
Çalışmada, sanal gerçeklik eğitimi alan öğrencilerin edindikleri bilgilerin akılda kalıcı
olmasının yanı sıra bu eğitimlerle eğitim güvenliğinin de yüksek düzeyde tutulacağı
vurgulandı. Ayrıca eğitim maliyeti yüksek olan simülasyonlara bağlılığın düşürülebilmesi için

bilkitubitakproje@gmail.com
sanal gerçeklik eğitimlerinin tercih edilmesi gerektiği belirtildi. Böylelikle sağlık,
mühendislik gibi alanlarda sanal gerçekliğin eğitimlerde daha fazla kullanılacağı öngörülüyor.
Eğitimde zaman ve mekân sınırları ortadan kalkıyor
Çalışmada sanal gerçekliğin günümüzde artık eğitim ve değerlendirme amaçlı kullanılmaya
başlandığı belirtildi. VR teknoloji kullanılarak yapılan eğitimlere birden çok kişinin eş
zamanlı olarak katılabileceği ve ek donanımlar kullanılarak etkileşimin artırılabileceği
vurgulandı. Zira bu tür eğitimlerde katılımcılar aynı eğitimi tekrar alabiliyor ve eğitim
esnasında hatalarını anlık olarak görebiliyorlar.
Kahveci ve Dr. Öğr. Üyesi Sondaş VR teknolojisi kullanılarak herhangi bir fiziksel ortamda
bulunma zorunluluğu olmaksızın ve zaman fark etmeksizin eğitimlerin verilebileceğini
kaydederek şunları söyledi:
“Böylelikle daha etkileşimli ve görselliği yoğun eğitimler verilebilir. Ayrıca araştırmacılara
göre bu tarz eğitimlerle, gerçek bir mekânda ve belirli bir zamanda verilen eğitimlere göre kaynak maliyetleri düşürülebilir.

Eğitim ve teknoloji el ele yürümeli
Yüksek teknolojileri geliştirebilmek ve daha fazla bireyin kullanımına sunabilmek için üst
düzey eğitimlerin verilmesi gerekli. Verimli bir eğitimin yolu ise yeni teknolojileri
kullanmaktan geçiyor. Bilgisayar kullanılarak yapılan sanal eğitim simülatörü çalışmaları
günümüz sanal gerçeklik çalışmalarının geliştirilmesinde önemli bir temel sağlıyor.
Eğitim alanında kullanılan sanal gerçeklik çalışmaları incelendiğinde cerrahi simülasyonlar,
yapay ortam simülasyonları, mimari tasarımlar ve rehabilitasyon yöntemlerine yardımcı
araçların önemini de göz ardı etmemek gerekiyor. Bu çalışmalardan elde edilen olumlu geri
dönüşlerle sanal gerçekliğin eğitim alanında kullanılması ön plana çıkacak.”
Kokpit eğitiminde yeni bir sanal gerçeklik uygulaması hedefleniyor
Araştırmacılar, literatürdeki uygulamalı çalışmalara ek olarak, yüksek lisans tezi kapsamında
uçak kokpit eğitiminde kullanılabilecek yeni bir sanal gerçeklik uygulamasının
geliştirilmesini amaçlıyor. Bu uygulama ile uçuş eğitimi veya uçaklar hakkında teknik bilgi
alacak personelin interaktif olarak değerlendirilmesi planlanıyor. Tamamen kablosuz sanal
gerçeklik başlığı ve kontrol cihazı kullanmadan el hareket takibi ile etkileşime geçilebilecek
bu uygulama ile personelin aynı ortamda farklı senaryolara göre testlere girebileceği bir tasarım yapılması hedefleniyor.